Podatek katastralny w Polsce? Perspektywa, obawa, czy niekończąca się debata?
W ostatnich dniach dyskusja nad wprowadzeniem podatku katastralnego w Polsce nabiera tempa, a głosy polityków i ekspertów brzmią coraz głośniej. Pytanie o to, czy takie rozwiązanie jest potrzebne w polskim systemie podatkowym na nowo wywołuje wiele emocji i wątpliwości wśród społeczeństwa. Jednym z głosów, które wzbudziły znaczne kontrowersje, jest stanowisko Adriana Zandberga, posła Lewicy, który w wywiadzie dla "Porannej rozmowie Gazeta" wskazał na konieczność wprowadzenia podatku katastralnego, szczególnie od trzeciego mieszkania, jako elementu strategicznego planu na rzecz rozwiązania problemów związanych z rynkiem mieszkaniowym.
Podatek kastralny i podatek od nieruchomości – warto znać różnice
Podatek kastralny to opłata nakładana na posiadaczy nieruchomości, która jest uzależniona od wartości katastralnej danej działki lub budynku. W Polsce funkcjonuje podatek od nieruchomości – obie opłaty mają całkowicie różne podstawy i wartości. Podatek od nieruchomości jest rodzajem opłaty podatkowej, która nakładana jest na właścicieli nieruchomości za korzystanie z własnych posiadłości. Oblicza się go na podstawie stawek ustalonych w przepisach dotyczących podatków i opłat lokalnych, które zależą głównie od powierzchni nieruchomości oraz od jej przeznaczenia (np. mieszkalne, komercyjne). Jest to jedna z głównych form opodatkowania nieruchomości w wielu krajach.
Natomiast podatek katastralny to zupełnie inna forma opodatkowania nieruchomości. Tu wysokość podatku zależy od wartości samej nieruchomości, a nie tylko od jej powierzchni, czy przeznaczenia. Jest obliczany na podstawie oceny wartości nieruchomości przeprowadzonej przez organy administracji publicznej na podstawie katastru nieruchomości. Podatek katastralny może być nakładany na właścicieli nieruchomości w zależności od wartości rynkowej ich posiadłości. Wartość katastralna nieruchomości jest ustalana, biorąc pod uwagę różnorodne czynniki, takie jak jej rozmiar, układ pomieszczeń, położenie, stan prawny, prestiż lokalizacji oraz charakter zabudowy, obejmujący rodzaj i materiał użyty do budowy. W rzeczywistości oznacza to, że podatek od nieruchomości jest ustalany głównie na podstawie fizycznych parametrów samej nieruchomości, takich jak jej powierzchnia, podczas gdy podatek katastralny bierze pod uwagę wartość rynkową danej nieruchomości. W rzeczywistości może się okazać, że nawet dwie nieruchomości o identycznej powierzchni mogą być obciążone różnymi opłatami, gdyż podatek katastralny zależy również od oceny jej wartości.
Podatek katastralny jest obecnie stosowany w wielu krajach na świecie, różniąc się wysokością stawek oraz zasadami obliczania. W Polsce obowiązuje podatek od nieruchomości, który nie uwzględnia wartości katastralnej, a opiera się głównie na metrażu nieruchomości.
Głośne stanowisko Zandberga – początek dyskusji, czy zapowiedź zmian?
Zwolennicy wprowadzenia podatku kastralnego w polskim systemie podatkowym sugerują, że mogłoby to zmobilizować społeczeństwo do szybszego wykorzystania nieużywanych nieruchomości oraz ograniczenia spekulacji na rynku mieszkaniowym. Adrian Zandberg argumentuje, że istniejące kosmetyczne zmiany w systemie podatkowym nie są wystarczające, aby skutecznie rozwiązać problemy związane z rynkiem nieruchomości. W jego ocenie, kluczowe jest strategiczne postawienie na budownictwo społeczne oraz przekazywanie 1% PKB do samorządów na budowę mieszkań czynszowych. Zdaniem Zandberga, wprowadzenie podatku katastralnego od trzeciego mieszkania, wraz z progresywnością tego podatku, mogłoby stanowić istotny krok w kierunku zatrzymania wzrostu cen mieszkań. Jednakże wobec propozycji Zandberga pojawia się również wiele wątpliwości i pytań dotyczących potencjalnych skutków wprowadzenia podatku katastralnego. Podkreśla się, że należy dogłębnie rozważyć skutki tego rozwiązania dla różnych grup społecznych oraz dla samego rynku nieruchomości.
Co na to przeciwnicy podatku kastralnego w Polsce?
Od lat to jeden z najbardziej kontrowersyjnych tematów, wzbudzający wiele emocji i dyskusji wśród społeczeństwa. Przeciwnicy wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce podnoszą szereg uzasadnień, obawiając się negatywnych skutków dla obywateli i rynku nieruchomości. Jednym z głównych argumentów przeciwników podatku katastralnego jest obawa przed naruszeniem zasady równości obywateli wobec prawa. Wprowadzenie tego podatku mogłoby bowiem obciążyć szczególnie osoby posiadające więcej niż jedną nieruchomość, co mogłoby być postrzegane jako niesprawiedliwe obciążenie dla pewnych grup społecznych. Wzrost kosztów posiadania nieruchomości mógłby także utrudnić dostęp do mieszkań dla osób o niższych dochodach, co stanowiłoby istotne obciążenie dla segmentów społeczeństwa już i tak borykających się z problemami mieszkaniowymi. Dodatkowym zmartwieniem jest obawa przed skutkami ekonomicznymi wprowadzenia podatku katastralnego. Istnieje ryzyko, że takie obciążenie podatkowe skłoniłoby właścicieli nieruchomości do sztucznego obniżania wartości swoich posiadłości, aby uniknąć wysokich opłat podatkowych. Efekt ten mógłby prowadzić do zniekształcenia rynku nieruchomości oraz utrudnić rządowi efektywne gospodarowanie opłatami podatkowymi. Również osoby starsze uzyskujące niskie świadczenia emerytalne, a posiadające nieruchomości od lat, mogłyby zostać dotkliwie obciążone wprowadzeniem podatku katastralnego. Wielu z nich nie posiada wystarczających dochodów, aby pokryć nowe koszty podatkowe, co mogłoby skłonić ich do sprzedaży swoich domów lub mieszkań. To z kolei mogłoby prowadzić do destabilizacji życia wielu osób starszych i pogłębienia problemu opieki nad nimi. Podatek katastralny byłby także kolejnym obciążeniem dla właścicieli nieruchomości, którzy już teraz borykają się z wieloma innymi opłatami. Wprowadzenie nowego podatku mogłoby zatem prowadzić do zwiększenia obciążeń podatkowych dla wielu rodzin, co stanowiłoby dodatkowe wyzwanie w już trudnej sytuacji ekonomicznej wielu gospodarstw domowych.
Podatek kastralny w Polsce – potrzeba dyskusji
Decyzja o wprowadzeniu podatku katastralnego wymagałaby więc dokładnego przemyślenia i uwzględnienia różnorodnych interesów społecznych oraz ekonomicznych. Konieczne jest także zbadanie potencjalnych alternatywnych rozwiązań, które mogłyby przynieść korzyści zarówno właścicielom nieruchomości, jak i całemu społeczeństwu. Podatek katastralny może być jednym z elementów reformy systemu podatkowego, ale jego wprowadzenie powinno być poprzedzone kompleksową analizą i konsultacjami społecznymi, aby uniknąć niepożądanych skutków dla społeczeństwa i gospodarki. Mimo wieloletnich deklaracji kolejnych sił rządowych o niemożliwości wprowadzenia podatku katastralnego, dyskusja na ten temat regularnie powraca do przestrzeni publicznej. Główną przyczyną opóźnień w tym zakresie jest złożoność procesów legislacyjnych oraz konieczność wprowadzenia licznych zmian prawnych. Wprowadzenie podatku katastralnego dla właścicieli nieruchomości wiązałoby się z większymi kosztami niż obecnie obowiązujący podatek od nieruchomości. A wzrost cen najmu, będący skutkiem kryzysu na polskim rynku nieruchomości, może być kolejnym czynnikiem, który skłania rządzących do zachowania status quo w tej kwestii. Ostatecznym argumentem przeciwko podatkowi kastralnemu są emocje społeczne, które nieustannie towarzyszą dyskusji. Dlatego kluczowe jest uwzględnienie różnorodnych perspektyw oraz dążenie do znalezienia rozwiązania, które będzie równoważne i sprawiedliwe dla wszystkich stron.
